در تاریخ ۲ تیر ۱۴۰۴، مجلس شورای اسلامی ایران با تصویب طرحی تحت عنوان «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری‌کنندگان با کشورهای متخاصم علیه امنیت و منافع ملی»، استفاده، حمل، خرید، فروش، وارد کردن یا در اختیار گذاشتن ابزارهای الکترونیکی ارتباطی اینترنتی بدون مجوز، از جمله اینترنت ماهواره‌ای استارلینک، را رسماً ممنوع اعلام کرد. این مصوبه که شامل ۹ ماده است، در راستای سیاست‌های کلان کشور برای کنترل فضای مجازی و حفظ امنیت ملی تدوین شده و واکنش‌های گسترده‌ای را در میان کاربران، کارشناسان و فعالان حوزه فناوری برانگیخته است. 

بر اساس ماده ۵ این طرح، هرگونه استفاده، حمل، خرید، فروش، وارد کردن یا در اختیار گذاشتن ابزارهای الکترونیکی ارتباطی اینترنتی بدون مجوز، از جمله ترمینال‌های استارلینک، جرم‌انگاری شده است. مجازات این اقدامات شامل حبس تعزیری درجه ۶ (۶ ماه تا ۲ سال حبس) و ضبط کامل تجهیزات خواهد بود. در صورتی که بیش از ۱۰ دستگاه وارد شود یا اقدامات مذکور با قصد مقابله با نظام جمهوری اسلامی ایران انجام گیرد، مجازات به حبس تعزیری درجه ۴ (۵ تا ۱۰ سال حبس) افزایش می‌یابد.

این قانون همچنین در ماده‌های دیگر به جرائمی مانند همکاری با رژیم صهیونیستی یا کشورهای متخاصم، ساخت و استفاده از پهپادها، جنگ سایبری، و ارسال تصاویر و فیلم به شبکه‌های معاند پرداخته است. به عنوان مثال، ماده ۲ این طرح، هرگونه اقدام فناوری در جهت تقویت رژیم صهیونیستی را مشمول مجازات افساد فی‌الارض می‌داند که طبق ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی، مجازات سنگینی از جمله اعدام را در پی دارد. ماده ۴ نیز ارسال محتوا به شبکه‌های بیگانه که به تضعیف روحیه عمومی یا امنیت ملی منجر شود را با حبس تعزیری درجه ۵ و انفصال دائم از خدمات دولتی جرم‌انگاری کرده است.

تصویب این قانون در شرایطی صورت گرفته که در ماه‌های اخیر، بحث استفاده از اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران به دلیل محدودیت‌های گسترده اینترنت داخلی و فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی، بیش از پیش مطرح شده است. استارلینک، پروژه‌ای از شرکت اسپیس‌ایکس به مدیریت ایلان ماسک، با هدف ارائه اینترنت پرسرعت از طریق ماهواره‌های مستقر در مدار پایین زمین طراحی شده و به‌ویژه در مناطق با زیرساخت‌های مخابراتی ضعیف کاربرد دارد. این فناوری با ایجاد شبکه‌های مش (Mesh Networks) که تنها با اتصال چند نقطه فعال می‌شوند، امکان ارتباطات مستقل و بدون وابستگی به زیرساخت‌های داخلی را فراهم می‌کند.

مقامات ایرانی، از جمله احسان کیانخواه، پژوهشگر فضای مجازی، استارلینک را به دلیل فعالیت بدون مجوز و قابلیت ایجاد شبکه‌های ارتباطی غیرقابل کنترل، تهدیدی برای امنیت ملی تلقی کرده‌اند. نگرانی‌های امنیتی شامل احتمال استفاده از این فناوری برای جاسوسی، انتقال داده‌های رمزنگاری‌شده، یا بی‌ثبات‌سازی فضای عمومی کشور است. گزارش‌ها حاکی از ورود غیرقانونی هزاران ترمینال استارلینک به ایران است که تعداد آن‌ها بین ۲۰ تا ۱۰۰ هزار دستگاه تخمین زده می‌شود. ایران پیش‌تر نیز در اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) از استارلینک به دلیل فعالیت بدون مجوز شکایت کرده و خواستار غیرفعال‌سازی دستگاه‌های فعال در خاک کشور شده بود.

کارشناسان معتقدند که این قانون می‌تواند بازار سیاه تجهیزات استارلینک را تقویت کند، مشابه تجربه ممنوعیت‌های گذشته مانند ویدئو و دیش‌های ماهواره‌ای. گزارش‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۳۰ هزار کاربر فعال استارلینک در ایران وجود دارند که از این سرویس برای دسترسی به اینترنت آزاد و بدون محدودیت استفاده می‌کنند. این تقاضا در شرایطی شکل گرفته که کیفیت پایین اینترنت داخلی و فیلترینگ گسترده، نارضایتی‌های زیادی را در میان کاربران به وجود آورده است.

ممنوعیت استارلینک واکنش‌های متفاوتی را در میان کاربران و کارشناسان ایرانی برانگیخته است. برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی، با اشاره به تجربه تاریخی محدودیت‌های مشابه، معتقدند که این قانون نمی‌تواند جلوی پیشرفت فناوری و تقاضای عمومی را بگیرد. آن‌ها استدلال می‌کنند که محدودیت‌ها تنها دسترسی را دشوارتر کرده و بازار سیاه را تقویت می‌کنند. از سوی دیگر، مقامات ایرانی بر لزوم اخذ مجوزهای قانونی توسط اپراتورهای خارجی تأکید دارند و فعالیت بدون مجوز استارلینک را نقض حاکمیت ملی می‌دانند.

از منظر حقوقی، برخی کارشناسان معتقدند که قانون مصوب سال ۱۳۷۳ درباره ممنوعیت تجهیزات ماهواره‌ای، که عمدتاً بر دریافت برنامه‌های تلویزیونی تمرکز دارد، نمی‌تواند به‌طور مستقیم شامل استارلینک شود. با این حال، ماده ۷۵۲ قانون مجازات اسلامی، خرید و فروش تجهیزات قاچاق را جرم‌انگاری کرده و مجازات‌هایی نظیر حبس یک تا سه سال و جریمه نقدی تا ۱۰۰ میلیون تومان را در بر می‌گیرد.

در حالی که ایران استفاده از استارلینک را ممنوع کرده، برخی کشورها مانند اوکراین، مکزیک، کنیا و فیلیپین از این فناوری برای توسعه پوشش اینترنت در مناطق محروم استفاده کرده‌اند. با این حال، کشورهایی مانند چین، روسیه و کره شمالی نیز به دلایل امنیتی مشابه ایران، استفاده از استارلینک را محدود یا ممنوع کرده‌اند. این تفاوت در رویکردها نشان‌دهنده تنش جهانی بین پیشرفت فناوری و کنترل حاکمیتی بر فضای مجازی است.

پیشرفت‌های اخیر استارلینک، از جمله امکان اتصال مستقیم گوشی‌های هوشمند به ماهواره‌ها در آینده نزدیک، می‌تواند چالش‌های جدیدی را برای سیاست‌گذاری در ایران ایجاد کند. این فناوری به کاربران امکان می‌دهد بدون نیاز به ترمینال‌های فیزیکی، به اینترنت ماهواره‌ای دسترسی داشته باشند، که اجرای محدودیت‌ها را دشوارتر خواهد کرد.